02 De Legacy BIOS van A tot Z

Deel 00.00.01 De uitleg van het Legacy BIOS menu.

Ziet jou BIOS scherm er uit als onderstaande Afb.00.00 UEFI Setup Screen.png dan heb jij Een UEFI BIOS Utility en geen Legacy BIOS. Ofschoon deze handleiding NIET jouw BIOS type behandelt, kan ze toch interessant zijn omdat de te maken instellingen voor beide typen Firmware utilities hetzelfde zijn. In het geval van deze ASUS UEFI BIOS Utility zal je moeten kiezen voor de Advanced Mode om in de Setup en bij de te maken geavanceerde instellingen te komen. Ofschoon de plaatsen en werking van het Setup programma behoorlijk verschillen zijn de te maken instellingen voor UEFI en Legacy BIOS eigenlijk hetzelfde. Deze handleiding en de vervolg handleidingen doorlezen en kijken kan nooit kwaad en wie weet leer je nog wat?

Afb.00.00 UEFI Setup Screen.png

Ik begin gelijk met enkele waarschuwingen:

Weet je niet precies wat je wil gaan doen, blijf dan vooral UIT HET BIOS.

GA NOOIT BLINDELINGS TE WERK!

Maar maak een notitie van de instelling(en) die je wil gaan doen en doe ook alleen die instelling(en). Controleer de gemaakte instellingen alvorens je het BIOS OPSLAAT EN AFSLUIT. Check en dubbelcheck.

Beter is het 10 keer 1 instelling aan te passen, dan in 1 keer 10 instellingen waarvan je later niet meer weet hoe en wat nou eigenlijk allemaal gedaan hebt.

Houd jij je aan deze regels dan kan je altijd weer een gemaakte instelling ongedaan maken als deze niet het gewenste effect heeft. ( het is dan altijd de laatste gemaakte instelling van je checklist op papier )

“Werkt je PC niet zoals je wil, kun je met een risico dat het mislukt een poging tot aanpassing doen.
Maar geeft dit niet het gewenste resultaat, dan kun je de laatst gemaakte wijziging ongedaan maken. Meestal lukt dat. 

Maar het kan ook fout lopen. Dan kun je proberen de Restore Defaults in het BIOS te laden. Deze kunnen ook System Defaults of Setup Defaults heten, afhankelijk van jouw BIOS. Dat kan lukken.

Geef een [Enter] en klik op [Yes] om de geladen instellingen op te slaan en start je PC opnieuw op. Klik nu weer gelijk op de [Del] toets de BIOS op te starten en Check alle instellingen of deze de juiste parameters hebben.
Maar dat kan ook mislukken. Restore naar Defaults kan uw pc compleet veranderen en/of onbruikbaar maken. Opgelet!

Hoe je met jouw PC in het BIOS komt kan je hieronder lezen bij BIOS Key.

Booting to the Boot Menu and BIOS

This document is an overview of the keys that allow you to boot to a system BIOS and boot menu on various systems.

ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
AcerAspire One zg5, zg8, Aspire TimelineF12F2
AcerAspire v3, v5, v7F12 (“F12 Boot Menu” must be enabled in BIOS)F2
Acer
Esc, F2, F12Del, F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
ApplePost-2006 modelsOption
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
AsusDesktopsF8F9
AsusVivoBook f200ca, f202e, q200e, s200e, s400ca, s500ca, u38n, v500ca, v550ca, v551, x200ca, x202e, x550ca, z202eEscDelete
AsusN550JV, N750JV, N550LF, Rog g750jh, Rog g750jw, Rog g750jx Zenbook Infinity ux301, Infinity ux301la, Prime ux31a, Prime ux32vd, R509C, Taichi 21, Touch u500vz, Transformer Book TX300Esc (Disable “Fast Boot” and “Secure Boot Control”)F2
Asusk25f, k35e, k34u, k35u, k43u, k46cb, k52f, k53e, k55a, k60ij, k70ab, k72f, k73e, k73s, k84l, k93sm, k93sv, k95vb, k501, k601, R503C, x32a, x35u, x54c, x61g, x64c, x64v, x75a, x83v, x83vb, x90, x93sv, x95gl, x101ch, x102ba, x200ca, x202e, x301a, x401a, x401u, x501a, x502c, x750jaF8Delete
AsusEee PC 1015, 1025cEscF2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
CompaqPresarioEsc, F9F10
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
Dell
F12 (Select “USB Flash Drive”)F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
eMachines
F12tab, Delete
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
Fujitsu
F12F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
HP
Esc, F9Esc, F10, F1
HPPavilion Media Center a1477cEscF10
HPPavilion 23 All In OneEsc (Select boot media from the menu)F10
HPPavilion Elite e9000, e9120y, e9150t, e9220y, e9280tEsc, F9F10
HPPavilion g4, g6 and g7, Probook 4520s, 4525s, 4540s, 4545s, 5220m, 5310m, 5330m, 5660b, 5670bEscF10
HPPavilion HPE PC, h8-1287c, Pavilion PC, p6 2317c, Pavilion PC, p7 1297cb, TouchSmart 520 PC, ENVY x2, m4, m4-1015dx, m4-1115dx, sleekbook m6, m6-1105dx, m6-1205dx, m6-k015dx, m6-k025dx, touchsmart m7, Envy, dv6 and dv7 PC, dv9700, Spectre 14, Spectre 13, 2000 – 2a20nr, 2a53ca, 2b16nr, 2b89wm, 2c29wm, 2d29wmEsc (Then f9 for “Boot Menu”)Esc
HP2000Esc (Then F9 for “Boot Menu”. Select “Patriot Memory” on the Boot Option Menu)Esc
HPPavilion a410nEscF1
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
Intel
F10
ManufacturerDe Legacy BIOS van A tot Z Deel 00.00.01 Uitleg van het BIOS-v1 00.00.01 Uitleg van het Legacy BIOS menu: Ziet jou BIOS scherm er uit als onderstaande Afb.00.00 UEFI Setup Screen.png dan heb jij Een UEFI BIOS Utility en geen Legacy BIOS. Ofschoon deze handleiding NIET jouw BIOS type behandelt, kan ze toch interessant zijn omdat de te maken instellingen voor beide typen Firmware utilities hetzelfde zijn. In het geval van deze ASUS UEFI BIOS Utility zal je moeten kiezen voor de Advanced Mode om in de Setup en bij de te maken geavanceerde instellingen te komen. Ofschoon de plaatsen en werking van het Setup programma behoorlijk verschillen zijn de te maken instellingen voor UEFI en Legacy BIOS eigenlijk hetzelfde. Deze handleiding en de vervolg handleidingen doorlezen en kijken kan nooit kwaad en wie weet leer je nog wat? Afb.00.00 UEFI Setup Screen.png Ik begin gelijk met enkele waarschuwingen: Weet je niet precies wat je wil gaan doen, blijf dan vooral UIT HET BIOS. GA NOOIT BLINDELINGS TE WERK! Maar maak een notitie van de instelling(en) die je wil gaan doen en doe ook alleen die instelling(en). Controleer de gemaakte instellingen alvorens je het BIOS OPSLAAT EN AFSLUIT. Check en dubbelcheck. Beter is het 10 keer 1 instelling aan te passen, dan in 1 keer 10 instellingen waarvan je later niet meer weet hoe en wat nou eigenlijk allemaal gedaan hebt. Houd jij je aan deze regels dan kan je altijd weer een gemaakte instelling ongedaan maken als deze niet het gewenste effect heeft. ( het is dan altijd de laatste gemaakte instelling van je checklist op papier ) Werkt je PC niet meer na een BIOS wijziging, wijzig dan de laatst gemaakte instelling weer terug naar de vorige versie. Indien hij dan nog niet werkt, laad je dan de Restore Defaults in het BIOS. Deze kunnen ook System Defaults of Setup Defaults heten, afhankelijk van jouw BIOS. Geef een [Enter] en klik op [Yes] om de geladen instellingen op te slaan en start je PC opnieuw op. Klik nu weer gelijk op de [Del] toets de BIOS op te starten en Check alle instellingen of deze de juiste parameters hebben. Hoe je met jouw PC in het BIOS komt kan je hieronder lezen bij BIOS Key. Booting to the Boot Menu and BIOS This document is an overview of the keys that allow you to boot to a system BIOS and boot menu on various systems. Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Acer Aspire One zg5, zg8, Aspire Timeline F12 F2 Acer Aspire v3, v5, v7 F12 (“F12 Boot Menu” must be enabled in BIOS) F2 Acer



Esc, F2, F12 Del, F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Apple Post-2006 models Option



Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Asus Desktops F8 F9 Asus VivoBook f200ca, f202e, q200e, s200e, s400ca, s500ca, u38n, v500ca, v550ca, v551, x200ca, x202e, x550ca, z202e Esc Delete Asus N550JV, N750JV, N550LF, Rog g750jh, Rog g750jw, Rog g750jx Zenbook Infinity ux301, Infinity ux301la, Prime ux31a, Prime ux32vd, R509C, Taichi 21, Touch u500vz, Transformer Book TX300 Esc (Disable “Fast Boot” and “Secure Boot Control”) F2 Asus k25f, k35e, k34u, k35u, k43u, k46cb, k52f, k53e, k55a, k60ij, k70ab, k72f, k73e, k73s, k84l, k93sm, k93sv, k95vb, k501, k601, R503C, x32a, x35u, x54c, x61g, x64c, x64v, x75a, x83v, x83vb, x90, x93sv, x95gl, x101ch, x102ba, x200ca, x202e, x301a, x401a, x401u, x501a, x502c, x750ja F8 Delete Asus Eee PC 1015, 1025c Esc F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Compaq Presario Esc, F9 F10 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Dell



F12 (Select “USB Flash Drive”) F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key eMachines



F12 tab, Delete Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Fujitsu



F12 F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key HP



Esc, F9 Esc, F10, F1 HP Pavilion Media Center a1477c Esc F10 HP Pavilion 23 All In One Esc (Select boot media from the menu) F10 HP Pavilion Elite e9000, e9120y, e9150t, e9220y, e9280t Esc, F9 F10 HP Pavilion g4, g6 and g7, Probook 4520s, 4525s, 4540s, 4545s, 5220m, 5310m, 5330m, 5660b, 5670b Esc F10 HP Pavilion HPE PC, h8-1287c, Pavilion PC, p6 2317c, Pavilion PC, p7 1297cb, TouchSmart 520 PC, ENVY x2, m4, m4-1015dx, m4-1115dx, sleekbook m6, m6-1105dx, m6-1205dx, m6-k015dx, m6-k025dx, touchsmart m7, Envy, dv6 and dv7 PC, dv9700, Spectre 14, Spectre 13, 2000 – 2a20nr, 2a53ca, 2b16nr, 2b89wm, 2c29wm, 2d29wm Esc (Then f9 for “Boot Menu”) Esc HP 2000 Esc (Then F9 for “Boot Menu”. Select “Patriot Memory” on the Boot Option Menu) Esc HP Pavilion a410n Esc F1 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Intel



F10



Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Lenovo Desktops F12, F8, F10 F1, F2 Lenovo Laptops F12 F1, F2 Lenovo ThinkPad edge, e431, e531, e545, helix, l440, l540, s431, t440s, t540p, twist, w510, w520, w530, w540, x140, x220, x230, x240, X1 carbon F12 F1 Lenovo IdeaPad s300, u110, u310 Touch, u410, u510, y500, y510, yoga 11, yoga 13, z500 Novo Button (Next to power button), F12 Novo Button Lenovo IdeaPad P500 F12 or Fn + F11 F2 Lenovo IdeaPad S10-3, g460, g470, g475, g480, g485 F12 F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Microsoft Surface Pro 1-3



Volume-Down Button Microsoft Surface Pro 4 & Book



Volume-Up Button Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key NEC



F5 F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Packard Bell



F8 F1, Delete Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Samsung



F12, Esc F2, F10 Samsung NC10, np300e5c, np300e5e, np350v5c, np355v5c, np365e5c, np550p5c Esc F2 Samsung Series 5 Ultra, Series 7 Chronos, Series 9 Ultrabook Esc (Must disable “Fast Boot” in BIOS) F2 Samsung Ativ Book 2, 8, 9 F2 (Must disable “Fast Boot” in BIOS) F10 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Sharp







F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Sony VAIO Duo, Pro, Flip, Tap, Fit Assist Button (Use the Assist Button when the computer is off, not when it is booting) Assist Button (Use the Assist Button when the computer is off, not when it is booting) Sony VAIO, PCG, VGN F11 F1, F2, F3 Sony VGN Esc, F10 F2 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key Toshiba Kira, Kirabook 13, Ultrabook, Qosmio g30, g35, g40, g50, Qosmio x70, x75, x500, x505, x870, x875, x880 F12 F2 Toshiba Protege, Satellite, Tecra F12 F1, Esc Toshiba Equium F12 F12 Manufacturer Models Boot Menu Key Bios Key ASUS



F8 DEL Gigabyte



F12 DEL MSI



F11 DEL Intel



F10 F2 Asrock



F11 F2, DEL EVGA



F7 DEL

Bronvermelding Afb.06.03 Save & Exit-Restore Defaults Alle documentatie die met 00 BIOS-Uitleg begint heeft betrekking op dit hoofdstuk. Deel 00: De uitleg van het BIOS menu: Afb.00.10 BIOS-Uitleg.png We onderscheiden de Menubalk met zijn tabbladen: Afb.00.11 BIOS-Uitleg-Menubalk.png 01 Main: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad. 02 Advanced: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad. 03 Chipset: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad. 04 Boot: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad. 05 Security: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad. 06 Save & Exit: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad. 01.01: Is het eerste tabblad Main en daarop het eerste item BIOS Information. 01.09: Is het eerste tabblad Main en daarop het negende item System Language. Nu een moeilijke: 03.01.01.05.00 Chipset-North Bridge-IOH Configuration Intel(R) VT for Directed IO Configuration-Target VGA Het nummer samen met de naam geeft duidelijkheid waar dit item te vinden is namelijk: Tabblad 03 Chipset, Item 01 North Bridge, item 01 IOH Configuration Intel(R) VT for Directed IO Configuration, item 05 Target VGA. ►: Staat er een pijltje naar rechts ► voor de tekst dan duidt dit op een vervolg menu met instellingen en deze kunnen ook weer een ► hebben met sub-menu’s met instellingen enz. We onderscheiden 3 panelen: Linkerpaneel: Ons hoofdvenster. Afb.00.12 BIOS-Uitleg-Linker paneel.png Geel: Is een door mijzelf actief gemaakte zwarte inactieve tekst of instelling om deze te merken voor een uitleg hierover. Zwart: Is een inactieve tekst of instelling. Wit: Een actieve bewerkbare instelling of menu dan wel submenu. Blauw: Is een inactieve tekst of instelling die als je er heen bladert en een [Enter] geeft verkleurd naar Wit en dan Actief bewerkbaar wordt. De tekst ballon: Geeft de te maken keuzemogelijkheden weer. In dit voorbeeld is English de enige System Language keuzemogelijkheid, in de praktijk heb je soms nog German voor Duits, French voor Frans, en enkele Aziatische talen. Nederlands in de BIOS bestaat niet en zal je dan ook nooit tegenkomen. Rechts boven paneel: geeft een beknopte uitleg over de actieve BIOS instelling. Afb.00.13 BIOS-Uitleg-Rechts boven paneel.png Kies de Standaard Systeem Setup Taal: Met als enige keuze Engels. Rechts onder paneel: geeft een beknopte uitleg over de BIOS handleiding. Afb.00.14 BIOS-Uitleg-Rechts onder paneel.png De pijltjes: Verwijzen naar de pijltjestoetsen op je toetsenbord, naar rechts of naar links, naar boven of naar onder om naar de selectie te bladeren. Met Rechts ►en Links ◄ blader je van rechts naar links door de tabbladen. Met naar boven ▲ en naar onder ▼ blader je naar boven of naar onder door je items. Enter: Met de [Enter] toets te geven selecteer je de actieve tekst of instelling. +/-: met de Plus en Min toets verander je de te maken optie. F1: Functietoets F1 Geeft algemene hulp met de keuzes die je hebt. F2: Functietoets F2 Geeft de vorige waarde ( veranderd Enabled naar Disabled ) en vice versa. F9: Functietoets F9 Geeft de geoptimaliseerde standaardinstelling welke niet altijd de beste is maar slechts de geoptimaliseerde. F10: Functietoets 10 Laat je na een [Enter] de ingestelde waardes opslaan. Esc: De Escape toets laat je uit het BIOS gaan. Waarmee we aan het einde zijn deel 00.00.01 00.00.01 Uitleg van het Legacy BIOS menu-v1 Voor U geschreven door Gerard Nouwen. Models
Boot Menu KeyBios Key
LenovoDesktopsF12, F8, F10F1, F2
LenovoLaptopsF12F1, F2
LenovoThinkPad edge, e431, e531, e545, helix, l440, l540, s431, t440s, t540p, twist, w510, w520, w530, w540, x140, x220, x230, x240, X1 carbonF12F1
LenovoIdeaPad s300, u110, u310 Touch, u410, u510, y500, y510, yoga 11, yoga 13, z500Novo Button (Next to power button), F12Novo Button
LenovoIdeaPad P500F12 or Fn + F11F2
LenovoIdeaPad S10-3, g460, g470, g475, g480, g485F12F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
MicrosoftSurface Pro 1-3
Volume-Down Button
MicrosoftSurface Pro 4 & Book
Volume-Up Button
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
NEC
F5F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
Packard Bell
F8F1, Delete
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
Samsung
F12, EscF2, F10
SamsungNC10, np300e5c, np300e5e, np350v5c, np355v5c, np365e5c, np550p5cEscF2
SamsungSeries 5 Ultra, Series 7 Chronos, Series 9 UltrabookEsc (Must disable “Fast Boot” in BIOS)F2
SamsungAtiv Book 2, 8, 9F2 (Must disable “Fast Boot” in BIOS)F10
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
Sharp

F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
SonyVAIO Duo, Pro, Flip, Tap, FitAssist Button (Use the Assist Button when the computer is off, not when it is booting)Assist Button (Use the Assist Button when the computer is off, not when it is booting)
SonyVAIO, PCG, VGNF11F1, F2, F3
SonyVGNEsc, F10F2
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
ToshibaKira, Kirabook 13, Ultrabook, Qosmio g30, g35, g40, g50, Qosmio x70, x75, x500, x505, x870, x875, x880F12F2
ToshibaProtege, Satellite, TecraF12F1, Esc
ToshibaEquiumF12F12
ManufacturerModelsBoot Menu KeyBios Key
ASUS
F8DEL
Gigabyte
F12DEL
MSI
F11DEL
Intel
F10F2
Asrock
F11F2, DEL
EVGA
F7DEL

Bronvermelding

Afb.06.03 Save & Exit-Restore Defaults

Alle documentatie die met 00 BIOS-Uitleg begint heeft betrekking op dit hoofdstuk.

Deel 00: De uitleg van het BIOS menu:

Afb.00.10 BIOS-Uitleg.png

We onderscheiden de Menubalk met zijn tabbladen:

Afb.00.11 BIOS-Uitleg-Menubalk.png

01 Main: Alle documentatie die met 01 Main begint heeft betrekking op dit tabblad.

02 Advanced: Alle documentatie die met 02 Advanced begint heeft betrekking op dit tabblad.

03 Chipset: Alle documentatie die met 03 Chipset begint heeft betrekking op dit tabblad.

04 Boot: Alle documentatie die met 04 Boot begint heeft betrekking op dit tabblad.

05 Security: Alle documentatie die met 05 Security begint heeft betrekking op dit tabblad.

06 Save & Exit: Alle documentatie die met 06 Save & Exit begint heeft betrekking op dit tabblad.

01.01: Is het eerste tabblad Main en daarop het eerste item BIOS Information.

01.09: Is het eerste tabblad Main en daarop het negende item System Language.

Nu een moeilijke:

03.01.01.05.00 Chipset-North Bridge-IOH Configuration-Intel(R) VT for Directed IO Configuration-Target VGA

Het nummer samen met de naam geeft duidelijkheid waar dit item te vinden is namelijk: Tabblad 03 Chipset, Item 01 North Bridge, item 01 IOH Configuration Intel(R) VT for Directed IO Configuration, item 05 Target VGA.

►: Staat er een pijltje naar rechts ► voor de tekst dan duidt dit op een vervolg menu met instellingen en deze kunnen ook weer een ► hebben met sub-menu’s met instellingen enz.

We onderscheiden 3 panelen:

Linkerpaneel: Ons hoofdvenster.

Afb.00.12 BIOS-Uitleg-Linker paneel.png

Geel: Is een door mijzelf actief gemaakte zwarte inactieve tekst of instelling om deze te merken voor een uitleg hierover.

Zwart: Is een inactieve tekst of instelling.

Wit: Een actieve bewerkbare instelling of menu dan wel submenu.

Blauw: Is een inactieve tekst of instelling die als je er heen bladert en een [Enter] geeft verkleurd naar Wit en dan Actief bewerkbaar wordt.

De tekst ballon: Geeft de te maken keuzemogelijkheden weer.

In dit voorbeeld is English de enige System Language keuzemogelijkheid, in de praktijk heb je soms nog German voor Duits, French voor Frans, en enkele Aziatische talen.

Nederlands in de BIOS bestaat niet en zal je dan ook nooit tegenkomen.

Rechts boven paneel: geeft een beknopte uitleg over de actieve BIOS instelling.

Afb.00.13 BIOS-Uitleg-Rechts boven paneel.png

Kies de Standaard Systeem Setup Taal: Met als enige keuze Engels.

Rechts onder paneel: geeft een beknopte uitleg over de BIOS handleiding.

Afb.00.14 BIOS-Uitleg-Rechts onder paneel.png

De pijltjes: Verwijzen naar de pijltjestoetsen op je toetsenbord, naar rechts of naar links, naar boven of naar onder om naar de selectie te bladeren.

Met Rechts ►en Links ◄ blader je van rechts naar links door de tabbladen.

Met naar boven ▲ en naar onder ▼ blader je naar boven of naar onder door je items.

Enter: Met de [Enter] toets te geven selecteer je de actieve tekst of instelling.

+/-: met de Plus en Min toets verander je de te maken optie.

F1: Functietoets F1 Geeft algemene hulp met de keuzes die je hebt.

F2: Functietoets F2 Geeft de vorige waarde ( veranderd Enabled naar Disabled ) en vice versa.

F9: Functietoets F9 Geeft de geoptimaliseerde standaardinstelling welke niet altijd de beste is maar slechts de geoptimaliseerde.

F10: Functietoets 10 Laat je na een [Enter] de ingestelde waardes opslaan.

Esc: De Escape toets laat je uit het BIOS gaan.

Waarmee we aan het einde zijn deel 00.00.01 00.00.01 Uitleg van het Legacy BIOS menu-v1

Voor U geschreven door Gerard Nouwen.